LA SAAXIIB SODDOHDAA!

LA SAAXIIB SODDOHDAA!

Waxaa waayadaan soo batay ka hadalka saameynta ay soddohdu ku leedahay reerka kiisa dhowaan-galka ah iyo kan horay u dhisnaaba. Hablaha dhalinta ah ee maanta waxey sas iyo baqdin xoogan ka qabaan Soddohda, qaarna waxeyba ka aaminsan yihiin fikrad aad u khalafsan oo ayba yaqiinsan yihiin in Soddohdu sideedaba ay xumaan ka taliso tahay sababteedana inuu reerka ka burburo.

Sidaa darteed waxaa muhiim ah in la’is dul taago waxa sababay in sidaa loo hadal haayo Soddohdu lagana aamino fikrad khalafsan oo ku aadan in qoys burburka ay iyadu inteeda badan sababteeda leedahay. Haddaba waxaan qormadan gaaban ku dul istaagi doonaa sababtaas, saameynta ka dhalatay iyo xalka wuxuu yahayba.

SODDOHDA IYO SAAMEYNTEEDA QOYSKA

Soddohdu waa seef laba afle ah taasoo wadata waxtarkeeda iyo waxyeeladeeda waxeyna u baahan tahay in si xikmadeysan looga faa’ideysto waxtarkeeda iyadoo la’is hareer marinayo waxyeeladeeda. Run ahaantii, Hablaha da’da yar ee weli calafkoodu gelin iney guursadaan badidoodu waxey baqdin xoogan ka qabaan Soddohdooda mustaqbalka, kuwa reeraha lehna lama lahan xiriir wanaagsan soddohdooda sabab ka dhalatay fikradda xun ay ka aaminsayeen ka hor guurkooda.

Baqdinta iyo fikradda xun ay Gabdhuhu ka aamineen Soddohdu waxey ka dhalatay kadib kolkii ay arkeen ama maqleen qoysas badan oo burburay in sababtooda ay laheyd Soddoh taasoo ah Hooyada Wiilka reerka ka mas’uulka ah, sidaa darteed ayey gabdhuhu naceyb aanan jirin iyo fikrad xun ay badankoodu ka wada aamineen soddohdu.

Asalkaba, labada qof oo doonaya iney nolosha ku lammanoobaan amaba horay reer u lahaa, hadii aysan garaneyn qiimaha waalidka uu leeyahay guud ahaan amaba ay iyagu aheyn kuwo baariyaal u ah waalidiintooda gaara ahaan Hooyada, uma badna iney dhowraan mudnaanta uu leeyahay xididka iyo xigaalkuba.

Soddohdu waa qofkii u sababta ahaa Alle ka sokoow inuu dinidan ku soo biro wiilkan qalbigaaga ku weyn welibana rabitaanka xoogan aad u heyso damacsan tahayna inaad reer wada dhisataan, maahee waa Awootada/Ayeeyada ubadkan aad Hooyada u tahay, sidaa darteed miyey jiri kartaa sabab kalifi karta in naceyb loo qaado, miyeyse jiri kartaa sabab ay si barreer ah ay ugu taliso burburka qoyskiina! Wallowse ay Hooyooyinku isku wada mid aheyn.

Is guursateen, guri cusubi wada dhisteen balse diiday in Soddohda oo wiilka hooyadii ah iney idinla soo degto sabab weliba ha kalifteee idinla soo degisteedu kuna qanicsay ninkaaga in Hooyo aysan macquul aheyn iney idin la soo degto balse gurigeeda iska joogto amaba haduu wiili madi yahayna Hooyo guri loo kireeyo caawiso u qidmeysana loo qabto. Hagaag, bal suuree ciilka, caloolyowga, halaalanka iyo hurdo la’aanta ay Hooyadaas qabi doonto iyadoo ay hor imaan doonaan tacabkii ka galay koriinka wiilkeedan cidlada dhigay ee guursadayna.

“Calooshu intey ku hoysey, Hiyigu ku baxnaaninaayey, Horraadka intaad jaqeysay, Dhabteydu intey ku haysey, Intaad huwaneyd tafteyda, Hobeeya hobey hobeyda, Intaan dusha kugu heesay, Intaan Hanad kugu yeeray, Hawraaraha kugu ammaanay, Intaan hubin kuu xambaaray, Dartaa u hoogaansanaaday, Hadhuubada aan ku siiyey, Habniin adigoo ku diidey, Intaan hambo kuu daboolay, Hammuun iyo gaajo qaatay, Adoo haqab beel ku seexday, Intaan hurdo kuu illaaway, Ilaashay hareerahagaa, Hungaa I xusuusineysa.

Hubaashii, wiil Hooyadii gaarsiiyey heer ay xusuusato rafaadkii ay la soo martay koriinshihiisa, reerkiisu ma noqon doono mid loo aayo, adigoo xaaskiisa ahna agtaada qiimo kama lahaan doonno si walbood dan ugu qabto waxaa tahay tii uun dhahda “Ma kii Hooyadii u quuray cidlada!” iyadoona xusid mudan tahay in rajadii aad ka laheydeen reerkaas aad dhisateen ee aheyd inaad ku degtaan, xasishaan kana heshaan ubadka kheyr qaba ay noqon doonto rajadaas mid hungowda ugu dambeyna aad cidlo ciirsi la’aan ah ku soo dhici doontaan.

XALKA

Waa marag ma doonto in Gabadhey maalin uun aad guri dhisan doontid haduu Alle nafta kugu simo, xagiisana ka ahaato inaad guri dhisato, waxaana muhiim ah in wiilka aad haasaawe wadaagga tihiin, qasadkiinuna yahay inaad guri wada dhisataan aad ka hor guurkiina aad ka shaqeysaan in xiriir wanaagsan uu ka dhex unkamo labada qoys ee aad ka kala soo jeedaan, si isfahamka labada reer uu noqdo mid sarreeya ka hor guurkaba ayna uga baxdo meesha fikradda khalafsan ay gabadhu ka sii qabto Hooyada wiilka.

Waa muhiim in lammaanuhu ay darajeeyaan waalidka, wiilka haduu yahay mid aad u darajeeya, qiimeeya, xiriirya waalidka xaaskiisa, waa hubaal iney iyaduna si lamid ah ay u darajeyn doonto waalidka ninkeeda waana muhiim in labadooduba ay iyagoo wadajir ah booqdaan waalidiintooda taasoo dhalin doonto in xiriirka ay midiba midka kale uu la leeyahay waalidka uu noqdo mid xoogan taasoo ugu dambeyn dhalineysa in waalidkuba uu noqdo mid horumarka iyo dhisnaanshaha gurigiina idinku garab taagan marnaba aanan oggolaanin in gurigiinu uu burburo.

Diinteena suuban ee Islaamku waxey darajada waalidka gaarsiisay meel sare ilaa heer ay labada waalid ee ninkaaga aysan kaa jabin weysada si la mid ah waalidkaaga. Wiilka iyo hanti wuxuu leeyahay oo dhan lahaanshahooda waxey u sugnaatay walidka oo iyagaa leh, kolka haduu arinku sidaa yahay miyey waalidku yihiin kuwo oggolansho u qaadan kara imaanshaha guriga carruurtooda? Marnaba maangal ah iney oggoolaansho u qaatan iney yimaadan guriga carruurtooda.

Kol haddii raali ahaanshaha Rabbigaaga lagu lifaaqay raali ahaanshaha waalidka, kol hadii ducadooda iyo habbaarkooduba ay yihiin kuwo Alle uusan soo celin oo sidooda loo aqbalo, kol hadii ay yihiin kuwo la’aantood uusan wiilkan ku guursanaya ama is-guursateen uusan waxba ahaadeen iyaga la’aantood, marba haduu arinku yahay noocaas, waalidku gaar ahaan Hooyada ma qabato in muran la galsho imaanshaha guriga reerkiina ase waxey aheyd in madaxa la saarto.

Sideedaba, Hadfkaaga ugu weyn ee aad ka leedahay guurku waaa inaad ku xasishaa, degtaa kana heshaa awlaad wanaagsan haduu Alle kuu qoray. Sidaa darteed hadafku haddii uu kaas yahay, waa muhiim in xiriir wanaagsan aad la lahaataa waalidiinta kugu hareereysan gaar ahaan Hooyada. Waxaa laga yaabaa iney Soddohdu kugu noqoto mid dabeecad ad-adag leh balse kolka aad caqli iyo xikmad isticmaasho waxaad awood u leedahay inaad maaareyso, adigoo u dabacsanaanaya, u naxariisanaya, xurmada ay mudan tahay siinaya taaso dhalin doonta in qalbigeeda kuu furmo ugu dambeyna aad noqotaan saaxiibo isu wanaagsan.

Gunaandkii, Soddohdaada ka aamin iney tahay hantidaada aad ku baxsan doontid maalin uun, Soddohdu waa hooyo iyadoo kaa rajeeneysa inaad ula dhaqanto sidaad Hooyadaada ula dhaqmi laheyd. Booqo Soddohdaada, u gee haddiyad, u muuji dabacsanaan iyo ixttiraam adigoo noqonaya qof dabacsan welibana dad la dhaqankeedu wanaaagsan yahay waxaana hubaal ah waxaasoo ficil wanaagsan ah ee aad sameeneyso iney adiga kuu soo laaban doonaan oo waxtar wanaagsan kuu noqon doonaan iyadoona ugu dambeyna ay Soddohdaada kuu noqon doonto sida Hooyadaada oo kale, xiriirka idin dhaxeeyana uu noqon doono mid adag taasoo ugu dambeyn sahli doonta iney arin weliba oo kula soo derista kula xaliso, garab iyo hiil kuu noqoto iyadoo halka aad ku wanaagsan tahay kugu dhiiri-gelin doonta, halka aad ku liidatana garab kugu siin doonto ugu damabeyna uu reerkaagu ku soo bixi doono mid dhameys kuu ah kana gurato mirihii aad maanka ku heysay inaad ka guran doonto guurkaaga.

Ugu dambeyntii, adiga maanta guriga dhistay ama hooyada ah, haduu Alle kugu simo waxaad noqon doonta beritoole soddoh, waxaadna jeclaan laheyd in wiilkaaga xaaskiisa ay ku qiimeyso, qadariso, talo lagaa qaato oo lagu maqlo, sidaa darteed waa muhiim in Soddohdaada maanta aad u muujiso intaas aan sare ku soo xusay oo dhami, wixii cashir ahna aad ka barato maadama wadada aad ku socoto hadda ay hortaada soo martay.

“Sidaad ula dhaqanto Soddohdaada maanta, waa sida lagula dhaqmi doono adigoo Soddoh ah berri”!

Xigasho:

1.0 Sawirka: https://happymuslimfamily.org/

1.1 Maansada Anuun Baa Hooyadaa Ah, Abwaan Hadraawi.